Eskimeyen Kitaplar, Kitap Dünyası

Mustafa Kutlu’nun “Beşleme”si

Hakan Arslanbenzer / 21.12.2015

Beşlemeden kasıt Mustafa Kutlu’nun Yokuşa Akan Sular, Yoksulluk İçimizde, Ya Tahammül Ya Sefer, Bu Böyledir ve Sır kitaplarıdır. Bu kitapların ilk göze çarpan özellikleri romanesk kuruluşları. Beşleme içindeki kitapların her biri, bağımsız olarak da okunabilecek, fakat roman gibi hep beraber baştan sona okunduklarında asıl güçlerini sergileyebilen hikayelerden oluşur. Kutlu’nun daha önceki kitapları da (Ortadaki Adam, Gönül İşi) iyi kitaplardır ama Türk hikayesinin en önemli yazarını müjdelemekten uzaktırlar nedense. Ortadaki Adam Sait Faik tarzına; Gönül İşi Sabahattin Ali tarzına yakındır. Kutlu’nun bu ilk hikaye kitaplarını Sait Faik ve Sabahattin Ali üzerine yazdığı kitaplarla birlikte yazarın lisans çalışmaları olarak görmek en doğrusu olacaktır. Asıl Mustafa Kutlu hikayesi Yokuşa Akan Sular’la başlar. Yokuşa Akan Sular, müthiş sıcak, diri ve gerçek anlatımıyla okuyucuyu şaşırtır. Sanki hikaye tekniği araya hiç girmiyor da baştan sona gerçek insanların gerçek hayatlarına tanık oluyoruz gibi bir his sarar bizi bu kitabı okurken. Belki de bazı aklı evvellerin Kutlu hikayesini modern hikaye dışında tutma uyanıklığının sebebi budur. Oysa doğru dürüst bakıldığında, hikayelerin bir bütünün parçaları olarak yazılmış olması bile modern bir tekniktir. Ki ayrıntıda pek çok teknik kullanır Mustafa Kutlu. Birçoğunu da kendisi o an öyle gerektiği için sanatçı yeteneği sayesinde icat eder. İcat ve teknikler Kutlu’nun “Beşleme” tabir ettiğimiz (tabir tam olarak kime ait bilmiyoruz; biz Ahmet Cüneyt Issı’nın bir makalesinden aldık) bütün kitaplarında doruktadır. Ki Kutlu tekniğini Beşlemeden sonra yazdığı uzun hikayelerde daha da güçlendirmiştir. Bu uzun hikayeleri sanatsal üstünlük açısından Beşlemenin arkasına koymamızın hemen hemen tek sebebi, bu hikayelerin Kutlu’yu bir hikaye yazarı olarak Türk hikayesinin zirvesine yerleştiren toplumsal değişimi bir mesele olarak merkez almayan hikayeler oluşudur. Yoksa, bu sonraki hikayelerin (Uzun Hikaye, Beyhude Ömrüm, Mavi Kuş, Tufandan Önce, Rüzgârlı Pazar, Chef vb.) daha ustaca yazıldığı su götürmez. Arka Kapak Yazıları ve Hüzün ve Tesadüf başlıklı hikaye kitapları ise Kutlu’nun Beşlemesi ile uzun hikayeleri arasında bir yerde durur. Netice itibariyle, Mustafa Kutlu modern Türk hikayesinin yaklaşık yüz yıllık süreci içindeki en önemli yazarıdır. Memduh Şevket Esendal, Sait Faik ve Sabahattin Ali’nin hikayeye getirdiklerini kendisinde toplamış, bu zirvelerin arkasında daha yüksek bir zirve olarak durmaktadır. Hatta bu büyük yazarları Kutlu için birer öncü olarak okumak da mümkündür.

Yeni Haberler